MỐI LIÊN HỆ GIỮA BỆNH ĐÁI THÁO ĐƯỜNG VÀ TĂNG HUYẾT ÁP
MỐI LIÊN HỆ GIỮA BỆNH ĐÁI THÁO ĐƯỜNG VÀ TĂNG HUYẾT ÁP
Đái tháo đường và cao huyết áp là 2 bệnh lý riêng lẻ, độc lập nhưng lại có mối liên quan mật thiết với nhau. Khi mắc 1 trong 2 bệnh thì người bệnh lại có xu hướng mắc bệnh còn lại. Hai bệnh đều tiến triển âm thầm và gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm. Tỷ lệ mắc bệnh luôn tăng theo lứa tuổi, bệnh nhân tiểu đường có nguy cơ bị tăng huyết áp gấp 2 lần người bình thường.
1. Đái tháo đường là bệnh gì?
Bệnh tiểu đường (hay còn gọi là Đái tháo đường) là bệnh lý rối loạn chuyển hóa không đồng nhất, lượng đường glucose trong máu tăng khó kiểm soát. Nguyên nhân chính là tuyến tụy trong cơ thể tiết ra ít hoặc không tiết ra insulin hoặc tế bào trong cơ thể đề kháng insulin.
Do sự thiếu hụt insulin, cộng với tính kháng insulin. Glucose sẽ quay lại trong máu chứ không được dẫn đi nuôi dưỡng tế bào. Glucose sẽ tích tụ lại trong thành mạch trong thời gian lâu dài dần dần làm ảnh hưởng tới rất nhiều chức năng của các cơ quan khác nhau trong cơ thể. Nếu không được điều trị kịp thời sẽ dẫn tới biến chứng tiểu đường lên thận, thần kinh, xương khớp, tim mạch, huyết áp cao…
Tại Việt Nam, tỷ lệ bệnh nhân Đái tháo đường cao, chiếm 5,5% dân số trong độ tuổi 20-79 và 13,7% dân số mắc tiền đái tháo đường.
2. Cao huyết áp là bệnh gì?
Cao huyết áp (hay còn gọi là tăng huyết áp) là bệnh lý mãn tính, xảy ra khi áp lực của máu tác động lên thành động mạch tăng cao. Bệnh huyết áp cao gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm cho tim như: suy tim, trụy tim, nhồi máu cơ tim, mạch vành tim, tai biến mạch máu não…
Theo tổ chức Y tế Thế giới (WHO):
+ Chỉ số huyết áp tốt cho cơ thể là thấp hơn 120/80mmHg.
+ Huyết áp cao: là huyết áp lớn hơn 140/90mmHg.
3. Triệu chứng bệnh
* Triệu chứng bệnh Đái tháo đường:
- Người bệnh thèm ăn, ăn nhiều, nhiều người gầy sút nhanh, trẻ chậm phát triển.
- Khát nước, uống nhiều, đi tiểu nhiều, nhất là ban đêm.
- Nước tiểu có nồng độ đường cao, ruồi bâu, kiến đậu, khi khô thường để lại các vết bẩn hoặc mảng trắng.
- Người đái tháo đường thường dễ bị dị cảm và nhiễm trùng.
- Ở những người béo phì nguy cơ mắc bệnh đái tháo đường tăng, người béo phì độ I có tỷ lệ mắc bệnh đái tháo đường tăng lên gấp 4 lần, người béo phì độ II tỷ lệ bệnh tăng lên 30 lần so với bình thường. Người ít hoạt động thể lực, người cao tuổi tỷ lệ mắc đái tháo đường cũng cao hơn.
* Triệu chứng bệnh Tăng huyết áp:
Tăng huyết áp diễn biến thầm lặng, ít có triệu chứng nhưng lại có thể gây ra những biến chứng nghiêm trọng. Vì vậy nhận biết sớm những dấu hiệu của tăng huyết áp giúp việc xử lý bệnh đơn giản hơn. Một số triệu chứng điển hình nghi ngờ bệnh tăng huyết áp:
- Đau đầu, hoa mắt, ù tai, mất thăng bằng.
- Giật hai bên thái dương.
- Thở nông.
- Chảy máu mũi.
- Đau ngực, khó thở, tim đập nhanh.
- Chóng mặt.
- Mắt nhìn mờ.
- Mặt đỏ, buồn nôn, ói mửa.
- Tiểu máu/ tiểu đêm.
- Mất ngủ.
4. Mối liên hệ giữa Đái tháo đường và Cao huyết áp
* Đái tháo đường gây Cao huyết áp:
Tổ chức Blood Pressure UK của Anh quốc ước tính 25% bệnh nhân tiểu đường tuýp I và 80% số người Đái tháo đường tuýp II được chẩn đoán Cao huyết áp. Một nghiên cứu khách từ Hiệp hội Tiểu đường Hoa Kỳ chỉ ra rằng khoảng 60% người bị Đái tháo đường mắc Cao huyết áp, hoặc phải dùng thuốc ổn định huyết áp.
Các chỉ số trên chứng minh rằng Đái tháo đường và Cao huyết áp có mối quan hệ mật thiết với nhau.
Người Cao huyết áp làm cho bệnh Đái tháo đường phát triển nhanh hơn, dễ dẫn tới biến chứng tiểu đường.
Ngược lại, Đái tháo đường khiến huyết áp tăng nhanh, khiến tỷ lệ bệnh tim mạch, đột quỵ do tim mạch tăng lên 2-3 lần so với người Cao huyết áp không mắc tiểu đường.
* Cao huyết áp gây Đái tháo đường:
Theo nghiên cứu của trường đại học Oxford (Anh), gần 4 triệu người Anh mắc bệnh Cao huyết áp có kèm theo Đái tháo đường cao hơn 70% so với người có mức huyết áp bình thường. Trường Whitehall (Anh) cũng có nghiên cứu cho thấy, nguy cơ tử vong do bệnh tim mạch ở bệnh nhân tiểu đường có kèm bệnh Cao huyết áp cao tăng gấp 2 lần bệnh nhân chỉ mắc Đái tháo đường.
Huyết áp khiến đường huyết tăng cao, làm bệnh nhân tiểu đường bị biến chứng nhanh hơn và gia tăng tỉ lệ tử vong. Nguyên nhân do Cao huyết áp cản trở dòng máu được lưu thông tơi thận (gây tác động tới tiểu đường), gây biến chứng võng mạc,mù lòa, thận,…
5. Sự nguy hiểm khi mắc cùng lúc Đái tháo đường và Cao huyết áp.
Khi mắc 1 trong 2 bệnh mãn tính trên, người bệnh đã gặp khó khăn trong công việc và cuộc sống vì cả 2 bệnh đều rất nguy hiểm, ảnh hưởng nặng nề tới sức khỏe của người bệnh, đáng tiếc nhất là gây tử vong.
Nguy cơ bệnh Đái tháo đường và Cao huyết áp gây ra đối với các bệnh tim mạch và bệnh máu não của người bị bệnh tiểu đường và Cao huyết áp gấp 6-7 lần đối với người bình thường.
Bệnh Đái tháo đường và Cao huyết áp cực kỳ nguy hiểm, lâu dài ảnh hưởng trực tiếp tới sức khỏe và tính mạng người bệnh. Đái tháo đường gây cao huyết áp tiến triển thành biến chứng tiểu đường nhanh hơn tại võng mạc (có thể gây mù lòa), mạch máu nhỏ gây lở loét bàn chân, biến chứng thận…
Phương pháp điều trị, kiểm soát Cao huyết áp và Đái tháo đường (nhất là Đái tháo đường tuýp II) có nhiều nét tương đồng, bổ trợ lẫn nhau. Vậy nên, người bị Cao huyết áp lẫn Đái tháo đường không nên vội bi quan. Chỉ cần nghiêm túc tuân thủ chỉ dẫn của Bác sĩ, thuốc phù hợp sẽ dễ dàng kiểm soát 2 bệnh này, đồng thời nâng cao chất lượng cuộc sống của chính bản than mình như: Chế độ dinh dưỡng lành mạnh. Tích cực rèn luyện thể lực. Quan trọng là đều đặn dùng thuốc theo chỉ định của Bác sĩ.
6. Chế độ ăn và rèn luyện của bệnh Đái tháo đường và Cao huyết áp
* Chế độ ăn và rèn luyện của bệnh nhân Đái tháo đường:
- Kiểm tra huyết áp theo quy định
- Uống thuốc điều trị bệnh điều độ theo sự chỉ dẫn của Bác sĩ
- Ăn đủ chất đạm, béo, tinh bột, vitamin, muối khoáng, nước với lượng và tỷ lệ hợp lý, ăn đúng giờ, không quá đói, không quá no, ăn nhiều bữa nhỏ (4-6 bữa/ngày), ăn bữa phụ vào buổi tối để tránh hạ đường huyết vào ban đêm; ăn giảm chất béo, tăng chất xơ, dùng các loại thực phẩm có lượng đường ít như: khoai lang, khoai sọ, sắn…
- Bỏ thuốc lá, luyện tập thể dục thể thao mỗi ngày 30 phút như: đi bộ, đạp xe, bơi lội
* Chế độ ăn và rèn luyện của bệnh nhân Cao huyết áp:
- Chế độ ăn hợp lý: Giảm ăn mặn; tăng cường ăn rau xanh, hoa quả tươi; hạn chế thức ăn có nhiều cholesterol và axít béo no; đảm bảo đủ kali và các yếu tố vi lượng.
- Duy trì cân nặng bình thường.
- Hạn chế uống rượu, bia; ngừng hoàn toàn việc hút thuốc lá.
- Tăng cường hoạt động thể lực ở mức thích hợp: tập thể dục, đi bộ, đi xe đạp hoặc vận động ở mức độ vừa phải, đều đặn khoảng 30-60 phút mỗi ngày.
- Tránh lo âu, căng thẳng thần kinh; cần chú ý đến việc thư giãn, nghỉ ngơi hợp lý; tránh bị lạnh đột ngột.
- Người bị bệnh tăng huyết áp cần được khám sàng lọc, phát hiện sớm. Để được tư vấn cách phòng chống bênh tăng huyết áp, bệnh nhân còn được theo dõi, quản lý bệnh lâu dài và điều trị theo hướng dẫn của thầy thuốc để giảm bớt các nguy cơ xảy ra biến chứng và để duy trì mức huyết áp hợp lí.
Nguồn tin: Bs Mua sưu tầm